T24 Kültür Sanat
Bursa’nın Nilüfer ilçesinde, turistik Gölyazı Mahallesi’ndeki Kız Adası’nın Helenistik devirdeki kutsal alan profili, arkeolojik hafriyatla gün ışığına çıkarılıyor.
Avrupa’nın en hoş kasabaları ortasında gösterilen ve antik ismi “Apollonia isim Rhyndacum” olan Gölyazı’nın kıyısından yaklaşık 500 metre uzaklıktaki adada, 2022 yılında başlatılan hafriyat, Kültür ve Turizm Bakanlığının müsaadesi, Nilüfer Belediyesinin dayanağıyla Bursa Uludağ Üniversitesi (BUÜ) başkanlığında yürütülüyor.
Her yaz sular altında kalan, sonbaharda suların çekilmesiyle ortaya çıkan adaya kayıklarla ulaşan arkeologlar, ot paklığı yapılmasının akabinde arkeolojik çalışmalara başlıyor.
Etrafı Helenistik devirde yapılmış “temenos” isimli kutsal duvarla çevrili, tapınak, sunak, stoa (sokak ya da agoranın yanında yer alan, üstü kapalı, sütunlu galeri) ve eksedraların (avlu, salon ya da meydana açılan yarım daire ya da dikdörtgen çıkıntılı niş gibisi mekan) bulunduğu yapı kompleksinin olduğu varsayım edilen adada, öncelikle tapınağın tam mimari planının belirlenebilmesi için çalışmalar devam ediyor.
“124 yılında Roma İmparatoru Hadrianus’un bölgeye geldiğini biliyoruz”
Kazı Başkanı BUÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Derya Şahin, adanın kış aylarından hazirana kadar su altında kaldığını belirterek bu nedenle eylül sonu, ekim başı prestijiyle çalışma imkanına sahip olduklarını söyledi.
“Etrafı çok hoş, Helenistik periyotta yapılmış ‘temenos’ ismini verdiğimiz kutsal duvarla çevrili bir ada. İçinde beklenen bir tapınak, sunak, stoa ve eksedraların olduğu bir yapı kompleksi bekliyoruz. Şimdiye kadar adanın ortasında yaptığımız hafriyat çalışmalarında, tapınağa dair birtakım datalar elde ettik. Tapınağın Arkaik devirde yapılıp 3 farklı periyotta genişletilerek kullanıldığını tespit ettik. En değerli tespitlerimizden biri de bölgenin tektonik hareketleriyle irtibatlı olması; yalnızca buraya has değil, Bursa’da birçok antik kentte karşılaşılan bir durum, 121 yılında bölgede büyük bir sarsıntı yaşanıyor. Zelzelede bilhassa kamu yapılarında önemli tahribat meydana geliyor. Roma İmparatoru Hadrianus’un takviyesiyle tekrar ayağa kaldırılıyor. Hatta 124 yılında Roma İmparatoru Hadrianus’un bölgeye geldiğini biliyoruz. Bugün sur duvarlarında çok değerli bir yazıt var. Bu yazıtta Hadrianus, ‘ktisis’ ve ‘soter’ olarak sıfatlandırılıyor. Yani ‘kurucu’ ve ‘kurtarıcı’ olarak tanımlanmış. Bu da kente yaptığı kıymetli katkılardan olsa gerek.”
Kutsal yazı ve kabartmalar
Kız Adası’ndaki kıymetli buluntulara ait Şahin, evvelki yıllarda bir noktada çok ölçüde ok uçları bulunduğunu, bunların “Tanrı Apollon” için ziyaretçiler tarafından sunulan armağanlar olduğunu varsayım ettiklerini belirtti.
Çalışmalarda geçen yıl Apollon tasvirli bir rölyef bulduklarını anlatan Şahin, şu bilgileri verdi:
“Apollon kitharodos, yani lir çalan Apollon tasviri. Bu rölyefin 90’lı yıllarda Akçapınar ismi verilen bir yerde benzerlerinin bulunduğunu ve müzeye götürüldüğünü biliyoruz. Tasvirin o yapıtlarla irtibatı olduğunu tespit ettik. Olası o yapıtların de adadan gittiğini düşünüyoruz. Zira figüratif özellikler büsbütün birbiriyle örtüşüyordu. Burada bilhassa Apollon’a sunulan kutsal yazıtların ve kabartmaların olduğunu tespit ettik. Başka değerli tespitimiz, bu alandaki Apollon Tapınağı’nda bulunan kült heykelinin başlangıçta lir çalan Apollon, daha sonra 121 yılındaki sarsıntının tesiriyle farklı bir kült heykeli olarak Apollon Sauroctonos yani kertenkeleyle oynayan Apollon kült heykeli olarak değiştirildiğini tespit ettik.”
“Muhtemelen burada rahipler, din insanları vardı”
Prof. Dr. Derya Şahin, tapınak olarak tanımladıkları mimari yapının 3 evreli (Arkaik, Helenistik ve Roma dönemleri) olduğunu çeşitli arkeolojik evraklarla ortaya koyduklarını tabir etti.
Yapının her devirde yaklaşık 2 metre genişletilerek 12 metreye kadar uzatıldığını tespit ettiklerini bildiren Şahin, “Onun dışında geç devir, Bizans devri ve Osmanlı periyoduna ilişkin de buluntulara sahibiz. Osmanlı devrinden çeşitli lüle modülleri, Bizans’a ilişkin çeşitli seramik fragmanları, tespit ettiğimiz arkeolojik buluntular ortasında yer alıyor.” dedi.
Kazı alanının ziyarete uygun hale getirilmesini planladıklarını aktaran Şahin, Gölyazı’ya gelen ziyaretçilerin kayıklarla Kız Adası’na gelip arkeolojik kalıntılarla ilgili bilgi sahibi olmasını sağlayacak bir proje hazırlığında olduklarını kelamlarına ekledi. (AA)
|
Öne çıkan haberler… TIKLAYIN – Özgür Özel, TUSAŞ’ın önünde konuştu: Öcalan Meclis’e gelmek zorunda değil, imkan verilir yapar çağrısını TIKLAYIN – İşte dakika dakika TUSAŞ operasyonu: İki terörist de kendini patlatmış TIKLAYIN – Kerem Bürsin, Sabancı Ailesi’ne 6 ay evvel girmiş TIKLAYIN – Cumhurbaşkanı Erdoğan’a Bahçeli’nin Öcalan çıkışı sorulmadı: Terörü kaynağında yok etme siyasetimizi sürdüreceğiz TIKLAYIN – İklim aktivisti Greta Thunberg’den takviye ziyareti: Açık Radyo, açık kalmalı TIKLAYIN – Cengiz Çandar, Demirtaş ve Mızraklı’yı ziyaret etti: Her türlü olumlu katkıyı vermeye hazırlar |
|
Jamaikalı Marksist bir babayla, Hint kanser araştırmacısı bir annenin kızı Kamala Harris kimdir?
|
