Çek muharrir Katerina Mikova, gardiyan bir aileden geliyor; dedesi ve babası cezaevinde vazife yaptı, o da bir gardiyanla evlenerek bu zinciri sürdürdü. Çocukluktan itibaren hapishane hayatının içine doğan Míková, “Za Katrem” isimli kitabında anılarını ve tecrübelerini okuyucularıyla buluşturdu.
HAPİSHANEDE HAYAT: CEZA VE CÜMBÜŞÜN İÇ İÇE OLDUĞU BİR DÜNYA
Genelde hapishaneler sert ve katı kuralların hakim olduğu yerler olarak bilinse de, Míková kitabında apayrı bir bakış açısı sunuyor. Hapishanelerin yalnızca cezalarla değil, insanların sıradan günlük meseleleriyle da dolu olduğunu, hatta kimi anlarda eğlenceli bile olabileceğini tabir etti. Kitabında hapishane işleyişini ayrıntılı biçimde anlatan Míková, birebir vakitte bayan olarak bu ortamda var olmanın zorluklarını ve elde ettiği saygınlığı da paylaştı.
SUÇLA DOLU ANILAR
Katerina Mikova, “Gözlerimi suça açtım,” diyerek büyüdüğü ortamı özetledi. Ailesi, jenerasyonlar boyunca cezaevlerinde çalışmış. Küçük yaşlardan itibaren babasıyla birlikte hapishanede vakit geçirmeye başlamış ve 16 yaşında babasının yanında çırak olarak çalışmaya başlamış. Bu tecrübeleri, hapishane hakkında geniş bir bilgiye sahip olmasını sağlamış.
HAPİSHANEDE ÇALIŞMANIN GETİRDİĞİ ÖNYARGILAR
Hapishanede çalışmanın zorluklarına da değinen Míková, cezaevi ortamında kişinin damgalandığını söylüyor. “Bir hapishanede çalışmak, isteseniz de istemeseniz de insanı mimler” diyerek bu tecrübesi özetliyor. Bu ortamda büyümek, Míková için bir alışkanlık haline gelmiş ve yıllar geçtikçe bu dünyayı daha uygun tanımaya başlamış.
MAHKUMLARIN BİRÇOK CEZAEVİNE GERİ DÖNÜYOR
Míková, mahkumların yüzde 70’inin özgür bırakıldıktan sonra yine kabahat işleyip cezaevine döndüğüne dikkat çekiyor. Mahkumların toplumsallaşma sürecinde yaşadığı zorluklara dikkat çeken Míková, cezaevi eğitmeni olarak misyon yaptığı devirde mahkumların topluma kazandırılması için uğraş sarf etse de, bu sürecin istekli oluşunun ve tahliye sonrası dayanak eksikliğinin mahzur teşkil ettiğini belirtiyor.
CEZAEVİ ISLAHATLARI VE İSTİHDAM TAKVİYESİNE GEREKSİNİM VAR
Çekya’da mahkumların rehabilitasyonu için yapılan ıslahatlar üzerine niyetlerini paylaşan Míková, mevcut toplumsallaşma sürecinin yetersiz olduğunu savunuyor. Eğitimin gönüllülük temeline dayandığını ve tahliye sonrası sistematik bir takviye eksikliğinin mevcut olduğunu söz eden Míková, bu durumun eski mahkumların hayata tekrar entegre olmalarını zorlaştırdığını vurguluyor.
HAPİSHANEDE ÇALIŞMANIN FARKLI BOYUTLARI
Katerina Mikova, cezaevi çalışanlarının da kendilerini bazen içeride mahkum üzere hissettiklerini belirtiyor. Cep telefonlarının yasak olduğu ve dış dünyayla temasın büsbütün kesildiği bu ortamda, hem mahkumlar hem de işçinin birebir kısıtlamalara tabi olduğunu tabir ediyor. Okul ile hapishane ortasındaki farkı “pencerelerdeki parmaklıkların sayısında” olduğunu belirten Míková, her şeye karşın hapishaneyi ailesi olarak benimsediğini lisana getiriyor.
