Çeliğe olan talep ve çelikteki üretim artışı iktisatların gidişatına ve büyümeye dair değerli ipuçları veren bir gösterge. İmalat sanayi, savunma, enerji, elektronik, gemi inşaat bölümleri üzere çabucak her alana hammadde sağlayan çelik dalı, üretimin ve iktisadın devamlılığı açısından da stratejik bir kıymete sahip.
KPMG Türkiye’nin yayımladığı “Çelik Sektörel Bakış – 2022” raporuna nazaran Türkiye’nin çelik kesimi son 2 yılda pandemi ve beraberinde daha da artan korumacılık tedbirleri, yeni pazar arayışları, tedarik ve hammadde kasvetleri üzere sıkıntı kuralların gölgesinde geçen bir periyotta birçok imtihandan muvaffakiyet ile geçti.
Raporda yer alan datalara nazaran Türkiye’nin çelik dalı global salgın nedeni ile büyük üretici ülkelerin yüzde 10 – 20 oranında küçüldüğü 2020 yılında yüzde 6 oranında büyümeyi başardı. 2021 yılında de hem yurt içinde imalat sanayindeki canlılık hem de mevcut ve yeni pazarlardaki güçlü varlığı nedeniyle bölümde üretim, yüzde 13 artarak 40 milyon ton düzeyini geçti. Böylece Türkiye evvelki sene olduğu üzere 2021 yılında da dünya genelinde 7. sırayı, Avrupa’nın da en büyük çelik üreticisi pozisyonunu korudu.
Çin’deki düşüşü öteki büyük ülkeler dengeledi
Dünya genelinde ise ham çelik üretimi 2021’de yüzde 4,7 oranında artış gösterirken bu periyotta Çin’deki yüzde 3’lük düşüş başka büyük üretici ülkeler tarafından dengelendi. 2021 yılında pandeminin global iktisada tesirlerinin azalması ile kıymetli çelik üreticilerinden Hindistan üretimini yüzde 17,8, Japonya yüzde 14,9 ve Güney Kore ise yüzde 5,2 artırdı. Avrupa’da ise ham çelik üretiminde 2020 yılına nazaran yüzde 15,4 artış gerçekleşirken ABD’de büyüme yüzde 18,3 oldu.
Sektör 2022 yılına yüksek talep ile girdi
Sektör, 2022 yılına hem yurt içi ve hem de yurt dışından yüksek talep ve canlılık ile girdi. Bilhassa Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ve Rusya’ya uygulanan yaptırımlar nedeni ile Avrupa’nın Türkiye çeliğine olan talebi artış gösterdi. Bununda birlikte birinci 6 ayda çelik fiyatlarında yaşanan artış Türkiye’nin ihracatını geçen yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 25-30 civarında üst taşıdı. Tutarsal artışın aksine 2022 yılı birinci yarısında Türkiye’de çelik üretimi ton bazında ise geçtiğimiz seneye nazaran yüzde 4,6 oranında daralma göstererek 18,9 milyon ton olarak gerçekleşti. Bilhassa haziran ayı üretimi geçtiğimiz yıla nazaran yüzde 13 oranında azaldı. Global ölçekte de üretim birinci yarıyılda yüzde 5,5 oranında geriledi. Üretimdeki düşüşün nedenlerinin başında Çin’de devam eden sert COVID-19 ehemmiyetleri ve beraberinde inşaat dalındaki yavaşlama, Ukrayna’daki savaşın global yansımaları, ABD’de resesyon kaygıları ile Avrupa kaynaklı talep daralmaları gösterilebilir.
“Önemli olan sürdürülebilir büyümemize devam edebilmektir”
Konuyla ilgili değerlendirmede bulunan KPMG Türkiye Metal ve Maden Kesim Başkanı Burak Yıldırım, “Ekonomik kalkınma için kıymetli kesimlerin başında gelen çelik dalı global konjonktürlere, ekonomik – siyasi gelişmelere ve öteki büyük üretici ülkelerin aksiyonlarına hayli hassastır. Bu nedenle emsal iniş çıkışlar gelecekte de yaşanacaktır. Bu tıp dalgalanmalara karşın değerli olan orta ve uzun vadede değişen koşullara ahenk sağlayarak sürdürülebilir büyümemize devam edebilmektir. 2021 yılı ve 2022 yılının birinci yarısı bu kapsamda çok hareketli geçti. AB ve ABD’nin korumacılık tedbirleri, Çin’in iç tüketime odaklanması, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, iklim değişikliği ile uğraş çerçevesinde AB’nin uygulamaya geçireceği Sonda Karbon Düzenlemesi, ülkelerin ambargo uygulamaları ve tedarik sıkıntıları son devirde Türkiye’deki çelik üreticilerinin öncelikli ajanda mevzuları oldu” dedi.