İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, genç bir bayanın gözaltına alındıktan sonra hayatını kaybetmesi üzerine başlayan ve ülkede onlarca kişinin vefatına yol açan şovlara ait, “Eleştiri ve protesto ile karışıklık ve kaos ortasındaki hudut belirlenmelidir. Düzensizlik ve kaos dünyanın hiçbir yerinde kabul edilemez.” dedi.
Reisi, İran devlet televizyonunda canlı yayınlanan programda Mahsa Amini’nin vefatından sonra 12 gündür ülkeyi tesiri altına alan protesto dalgasını ve “ahlak polisi” olarak bilinen İrşad devriyesine yönelik tenkitleri kıymetlendirdi.
Mahsa Amini’nin vefatının herkesi üzdüğünü ve olayın yargıya intikal ettiğini belirten Reisi, Emini hastaneye kaldırıldığında Semerkant’ta bulunduğunu ve hadisenin soruşturulması için yetkililere talimat verdiğini söyledi.
“ADLİ TIP RAPORUNU BEKLİYORUZ”
Amini’nin mevt haberini aldığında ise ailesini arayarak, başsağlığı dilediğini aktaran Reisi, “Bunun benim ve her İranlı için acı bir haber olduğunu ve hususun takipçisi olacağımı kendilerine söyledim. Mevzunun takipçisi olmak bizim görevimiz, prensibimiz şeffaflık ve adaletin uygulanmasıdır” diye konuştu.
Hadisenin isimli tıp tarafından incelendiğini ve kesin raporun birkaç gün içinde açıklanmasını beklediklerini söyleyen Reisi, “Kurumlar tarafından ön raporlar verildi fakat son görüş şimdi sunulmadı ve elbette sonuncu görüşün yargı sistemi tarafından verilmesi gerekiyor. İsimli Tıp Kurumu, mevzuyu inceleyip görüşünü açıklayacak biz de bu kurumun kesin raporunu bekliyoruz.” diye konuştu.
“KANUNUN UYGULANMA HALİ TARTIŞILABİLİR”
Ülkede 2005’ten bu yana misyon yapan ve “ahlak polisi” olarak bilinen İrşad devriyesine yönelik tenkitleri de pahalandıran Reisi, şunları kaydetti:
“Bu süreçte kolluk güçlerinin sistemine ait medyada, gazetelerde ve kamuoyunda yorumlar yapıldı. Teklifler ve tenkitler var. Ne bu tartışma ne de bir kanun ve kararın genel uygulaması konusunda olumlu ve olumsuz görüşlerin lisana getirilmesinden korkmalı.
Farklı görüşler alınmalı ve söz edilmelidir. Bunun uygulanma tekniğinin yanlış olduğu düşünülüyorsa ve yeni fikirler varsa bu yeni görüşler tartışılıp uygulanabilir. Bedeller değiştirilemez fakat kanunun uygulanma hali tartışılabilir.”
“ŞİDDET HAREKETLERİ DÜŞMANLARIN KOMPLOSU”
İran Cumhurbaşkanı, İrşad devriyesinin uygulamalarının tekrar gözden geçirilip geçirilmeyeceğine dair soruya da “Yasanın uygulanmasında en uygun teknikler dikkate alınmalıdır. Muhalif görüşler için platform sağlamalıyız. Hükümet bu görüştedir.” dedi.
Ülkede ölümlere yol açan protestolardaki şiddet aksiyonlarını “düşmanların komploları” olarak niteleyen Reisi, “Tartışma, tenkit ve hatta kimi problemler hakkında protestolar yanlış değildir. Tenkit ve protesto ile düzensizlik ve kaos ortasındaki hudut belirlenmelidir. Kaos ve kaos dünyanın hiçbir yerinde kabul edilemez.” diye konuştu.
NE OLMUŞTU?
Tahran’da 13 Eylül’de “ahlak polisi” olarak bilinen İrşad devriyeleri tarafından gözaltına alındıktan sonra komaya girerek hastaneye kaldırılan 22 yaşındaki Mahsa Amini’nin 16 Eylül’de ömrünü yitirmesi ülkede infiale yol açmıştı.
Emini’nin 17 Eylül’de memleketi Sakkız kentindeki cenaze merasimi sonrasında Tahran ve ülkenin batısındaki kentlerde şovlar başlamıştı.
İran devlet televizyonu, 24 Eylül’de gayriresmi sayılara nazaran, şiddete dönüşen şovlar sırasında ortalarında güvenlik güçlerinin de olduğu 41 kişinin hayatını kaybettiğini duyurmuştu.
Yetkililer şimdi şovlardaki can kayıplarıyla ilgili kesin bilgi paylaşmadı.