Türk İktisat Bankası (TEB) Genel Müdürü Ümit Leblebici, 2024 yılını uygulanan ekonomik istikrar programının çıktılarının alındığı bir yıl olarak nitelendirdi. Leblebici, “Ekonomik istikrar istikametinde kıymetli aralık kat ettiğimizi düşünüyorum. Piyasalarda güzelleşme var. Sadece göstergeler açısından bakarsak enflasyon hariç çabucak her göstergemiz yeterli durumda. Borcun/GSMH’ye oranı yüzde 25’lere hakikat gidiyor. Ülkemizin kredi notları yükseliyor, cari açığımız süratle kapanıyor, bizim büyüklüğümüzdeki bir ülke için neredeyse yok denecek kadar az bir düzeyde. Döviz rezervlerimizin hem kalitesinde hem de ölçüsünde önemli ölçüde güzelleşme var. Döviz kurlarında oynaklık azaldı, bu alanda da istikrar sağlandı. Dışarıdan sermaye girişi başladı. Yıllık büyüme için yapılan kestirimler yüzde 3-4 ortasında değişiyor” dedi. Enflasyonun yavaşladığına da dikkat çeken Lenlebici, yıllık enflasyon sayılarından fazla aylık enflasyona baktığını belirttti ve yıllık yüzde 25’ler civarında bir enflasyon patikasına hakikat gittiğimizin altını çizdi.
Tüketici eğilimi değişti
“Yabancıların enflasyonda direnç (inertia) diye isimlendirdiği lakin bizde tam karşılığı olmayan, benim varsayımsal fiyatlama diye adlandırabileceğim bir halde fiyatlar oluşuyor ve tüketicinin talebi test ediliyor” tabirini kullanan Leblebici, şunları kaydetti:
“Yüksek enflasyonlu bir ortamda tüketici, fiyatların daha da artacağı telaşıyla yüksek fiyat düzeyini kabul ediyor ve tüketimi artırıyordu. Artık bu durum değişiyor ve tasarruf eğilimi artıyor. Tüm bunlar enflasyonla uğraşa olumlu katkı yapıyor.”
‘Pazar hissemiz arttı’
TEB olarak her yıl etkin müşteri sayısını yüzde 10 artırma maksatları olduğunu hatırlatan Leblebici, “Bu çerçevede bütün segmentlerde büyüme hedefliyoruz. Özel bankacılık hizmeti veren bankalar ortasında Türkiye’de birinci akla gelen bankalardan biriyiz. Bu segmentte eser çeşitliliği yapabiliriz. Kişisel Bankacılıkta ve KOBİ Bankacılığında müşteri sayısında gidecek yerimiz var. Bununla birlikte KOBİ’lerin daha fazla desteklenmesi gerektiğini düşünüyoruz. Yatırım yapan, ihracat yapan şirketleri desteklemeye devam edeceğiz. Her vakit yaptığımız üzere, müşterilerimize 7/24 âlâ hizmet sunmaya odaklanacağız. Sistemlerin aksamadan gitmesi lazım. Müşterinin yatırım yaptığı, ihracat-ithalat yaptığı, faaliyet gösterdiği her alanda hayatını kolaylaştırmak bizim işimiz. Bunu yaptığımız sürece “iyi bir banka” olarak devam edeceğiz” halinde konuştu. 2024 yılı içinde pazar hisselerini artırdıklarına da vurgu yapan Leblebici, “Pazar hissemizi hızlandırarak devam etmeyi planlıyoruz. Buna nazaran hem likiditemizi hem sermaye yapımızı ayarlıyoruz. Tekrar pazar hissemizi optimize etmekte sorunumuz yok, tekrar büyüme trendi içine girdik. 2025’te bu trend devam eder” dedi.
2025 yatırımlara odaklanma senesi
TEB Genel Müdürü Ümit Leblebici, artık yatırımların çok ertelenemeyeceği bir periyoda girildiğine işaret ederek “Çünkü büyük ölçekli negatif gerçek faiz ortamı, göreli olarak rahat kar edilebilen bir devir olduğu için, uzun bir müddet yatırım kararlarında tez etmeden ve aslında verimlilik artışından taviz verilerek gidilen, ve bu yüzden sürdürülmesi sıkıntı bir süreç yaratmıştı. 2025, yatırımlara tekrar odaklanma yılı olacak. Önümüzdeki yıl herkes için büyüme ve kârlılıkları daha uygun hale getirmek ana odak noktası olacak” dedi.
Kredilerde büyüme ivmesi başlayacak
2024 yılı bankaların daha çok mevduat cephesinde büyüdüğü bir yıl olarak tarihe geçerken kredi tarafında birebir performansın görülmemesinin nedeni alınan makro ihtiyati önlemlerle kredi büyümesinin muhakkak kısıtlara bağlanması oldu. Leblebici de kredi sınırlamalarına değinerek, “Mevduatta aylık getiri yüzde 4 olduğu için krediler yüzde 2 büyürken mevduat yüzde 4 büyüyor. Sonuç olarak bölümün kredi/mevduat oranları yüzde 80’lere geriledi. Bahsettiğimiz yüzde 2’lik büyüme sonu kapsam içi krediler için, kapsam dışında esasen sınırlama yok. Kapsam dışındakilere de gerçek kesimin talep göstermesi lazım. Talep epeyce bu kapsam dışı büyüme olur diye düşünüyorum. Artık artık yatırımların çok ertelenmeyeceği bir periyoda girdiğimiz varsayımı altında 2025’in birinci yarısından itibaren kredi cephesinde de büyüme görmeye başlarız” halinde konuştu.
‘Sektör vazifesini yerine getirdi’
2022 yılından bu yana bankacılık bölümünde birçok regülasyon değişikliği yapıldığına atıfta bulunan TEB Genel Müdürü Ümit Leblebici, “2024 bankacılık bölümünün nispi olarak güç bir yılıydı. Bankacılık bölümü ileriki yılların daha yeterli olması için enflasyon düşene kadar bütün zorlukları sineye çekerek kendisine verilen misyonu yerine getirdi. Artık o süreç başladı. Bankacılık dalı de yavaş yavaş toparlamaya başlar. Önümüzdeki yıl bankalar büyümeye ve kârlılıklarını düzgünleştirmeye odaklanırlar. Lakin bunun suratını, geçiş sürecinin yeterli yönetilmesi belirleyecek” dedi ve ekledi: “Sektör, 2024 yılında karlılık açısından epey zorlandı; alışılmış ki yalnızca finansal bölümün değil, gerçek kesimin de kârlı büyümesi lazım. 2025 bu istikrarın sağlanabileceği bir yıl olabilir.”